Witamina C – właściwości, działanie, zastosowanie i źródła
Witamina C jest prawdopodobnie najbardziej znaną ze wszystkich witamin i innych składników odżywczych. Przypisuje się jej wręcz cudowne właściwości – od działania leczniczego po zdolność opóźniania procesów starzenia. Jaka jest prawda o witaminie C i jakie faktycznie są jej właściwości? Czy warto ją suplementować i w jakiej ilości należy ją przyjmować? Poznaj odpowiedzi na te pytania!
Co musisz wiedzieć? Witamina C (kwas askorbinowy) to niezbędny antyoksydant, który wspiera prawidłowe funkcjonowanie organizmu, m.in. układ odpornościowy, nerwowy, metabolizm energetyczny, a także zdrowie skóry, kości i naczyń krwionośnych. Najlepiej przyswajana jest z warzyw i owoców (papryka, cytrusy, jagody, natka pietruszki), a w okresach zwiększonego zapotrzebowania warto uzupełniać jej poziom odpowiednią suplementacją, np. preparatami o wyższej biodostępności.
Jakie właściwości i działanie ma witamina C?
Witamina C, czyli kwas askorbinowy, jest organicznym związkiem chemicznym należącym do grupy nienasyconych alkoholi polihydroksylowych. Naturalnie występuje w źródłach roślinnych i zwierzęcych w postaci kwasu L-askorbinowego (o konfiguracji L). Wspiera wiele procesów zachodzących w organizmie.
Witamina C działa jako prekursor kilku enzymów, a jej rola i działanie polega m.in. na:
- wsparciu biosyntezy kolagenu w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania kości, zębów, chrząstek, dziąseł, skóry oraz naczyń krwionośnych,
- wsparciu prawidłowego metabolizmu energetycznego,
- działaniu antyoksydacyjnym,
- wsparciu układu odpornościowego,
- wsparciu układu nerwowego.
Prawidłowa podaż witaminy C sprzyja także przyswajalności żelaza, które wspiera proces tworzenia erytrocytów i hemoglobiny.
Witamina C wspiera funkcjonowanie układu odpornościowego oraz pracę układu nerwowego.
Czy witamina C zapewnia wieczną młodość?
Witamina C ma silne działanie antyoksydacyjne, co oznacza, że zwalcza wolne rodniki, które przyspieszają starzenie się organizmu. W tym sensie witamina C jest naszą sojuszniczką w walce z upływem czasu i faktycznie może spowolnić procesy starzenia, zarówno te widoczne na zewnątrz, jak i dotyczące organów wewnętrznych.
Jej korzystne działanie na funkcjonowanie organizmu jest też znacznym wsparciem w okresach większej podatności na infekcje i w czasie choroby, w znacznym stopniu może przyczynić się do wzmocnienia organizmu, będzie więc dla niego dodatkowym wsparciem w walce z gorszym samopoczuciem.
Czy witamina C pomaga na trądzik?
Witamina C pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania naczyń krwionośnych oraz prawidłowego funkcjonowania skóry Dzięki witaminie C skóra jest też bardziej dotleniona, co przekłada się na jej ładniejszy koloryt i zdrowszy wygląd.
Warto wiedzieć, że witamina C wchodzi w skład wielu kosmetyków przeznaczonych dla cery problematycznej. Ma właściwości rozjaśniające przebarwienia i wyrównujące koloryt skóry.
Nie należy jednak przesadzać z ilością przyjmowanej witaminy C – jej nadmiar może być niekorzystny dla organizmu.
Jakie warzywa i owoce stanowią najlepsze źródło witaminy C?
Spośród produktów spożywczych najlepsze źródło witaminy C to owoce i warzywa. Kwas L-askorbinowy jest zawarty w produktach, takich jak:
- acerola,
- dzika róża,
- natka pietruszki,
- kiwi,
- jagody,
- truskawki,
- maliny,
- czarna porzeczka,
- pietruszka,
- koperek,
- owoce cytrusowe.
Pewne jej ilości znajdują się także w wątrobie wołowej i wieprzowej oraz rybach (dorsz i pstrąg). Dobrym źródłem witaminy C są warzywa, przede wszystkim papryka, jarmuż, kapusta i szpinak.
Na zawartość witaminy C w produktach spożywczych ma wpływ zarówno to, w jaki sposób je przechowujemy, jak i w jakiej postaci są podawane. Gotowanie i smażenie zmniejsza ilość witaminy C nawet o kilkadziesiąt procent, dlatego najlepiej jest jeść w miarę możliwości surowe warzywa i owoce, na przykład w postaci świeżo wyciskanych soków.
Kiedy warto suplementować witaminę C?
Suplementacja witaminy C może być pomocna, gdy nie jesteśmy w stanie dostarczyć jej wystarczającej ilości z pożywienia – np. zimą, gdy brakuje świeżych warzyw i owoców, przy intensywnym stresie, w okresie zwiększonego ryzyka infekcji, a także u osób palących papierosy, kobiet w ciąży i karmiących. Dzięki suplementom można w prosty sposób uzupełnić codzienną dawkę tej cennej witaminy i wesprzeć odporność oraz prawidłowe funkcjonowanie organizmu.
Witamina C jest dostępna w suplementach diety Naturell również w formach o wyższej biodostępności niż kwas askorbinowy. Taką formę witaminy C można znaleźć na przykład w Naturell Ester-C® PLUS. Witamina C znajduje się również w innych produktach Naturell, takich jak:
- C 1000+
- Witamina C Krople
- CYNK + C do żucia
- Glukozamina + C
- Witamina C dla dzieci
- Cynk + witamina C dla dzieci
- Uromaxin + C
Ile witaminy C dziennie można suplementować?
Zalecana dzienna porcja witaminy C wynosi:
- 90 mg dla dorosłych mężczyzn,
- 75 mg dla dorosłych kobiet1.
U osób dorosłych zapotrzebowanie na witaminę C jest większe w przypadku kobiet w ciąży i karmiących mam oraz w sytuacjach zwiększonego stresu. Większej ilości witaminy C potrzebują też osoby palące papierosy.
FAQ – najczęściej zadawane pytania o witaminę C
1. Kiedy najlepiej przyjmować witaminę C?
Witaminę C najlepiej przyjmować rano lub w ciągu dnia, razem z posiłkiem, co zwiększa jej przyswajalność i zmniejsza ryzyko podrażnienia żołądka. Dzięki temu organizm może efektywniej korzystać z jej właściwości antyoksydacyjnych i wspierających odporność.
2. Czy witamina C może wspierać redukcję zmęczenia i stresu?
Tak – witamina C bierze udział w prawidłowym metabolizmie energetycznym i funkcjonowaniu układu nerwowego. Regularne uzupełnianie jej poziomu może pomóc w zmniejszeniu uczucia zmęczenia i wsparciu organizmu w sytuacjach stresowych.
3. Z jakimi składnikami odżywczymi warto łączyć witaminę C?
Witamina C wspomaga przyswajanie żelaza, szczególnie z produktów roślinnych, dzięki czemu pomaga w prawidłowej produkcji krwi. Dodatkowo często łączy się ją z witaminą E i cynkiem – razem tworzą silny zestaw antyoksydantów wspierających odporność i ochronę komórek przed stresem oksydacyjnym. W połączeniu z glukozaminą wspiera produkcję kolagenu.
Przypis:
- Dietary Reference Values for nutrients, EFSA, 2017, doi: 10.2903/sp.efsa.2017.e15121, s. 72-74, https://www.efsa.europa.eu/sites/default/files/2017_09_DRVs_summary_report.pdf