Połóg – co to, jak wygląda, ile trwa?

Połóg zaczyna się zaraz po porodzie i trwa zwykle od 6 do 8 tygodni. W tym czasie cofają się zmiany ciążowe, a gospodarka hormonalna wraca do równowagi. Sprawdź, jak przebiega połóg, ile trwa po porodzie naturalnym i po cesarskim cięciu oraz jakie objawy są częścią prawidłowego procesu regeneracji.

Z tego artykułu dowiesz się:

• co to jest połóg i ile trwa,
• jakie są etapy i objawy połogu,
• jakie są przyczyny nawrotu krwawienia w połogu,
• Ile trwa połóg po cc,
• jakie ćwiczenia można wykonywać w tym czasie,
• jak wspierać ciało i emocje w tym okresie.

Co to jest połóg i ile trwa?

Połóg to okres bezpośrednio po porodzie, w którym organizm kobiety stopniowo powraca do stanu sprzed ciąży. Trwa przeciętnie od 6 do 8 tygodni^[1], niezależnie od tego, czy poród odbył się siłami natury, czy poprzez cesarskie cięcie. W tym czasie macica kurczy się i obniża, co bywa odczuwane jako ból brzucha w połogu. Tkanki, które uległy rozciągnięciu, regenerują się, a hormony – zwłaszcza progesteron i estrogen – stabilizują się po gwałtownym spadku^[2].

Jak wygląda krwawienie i jego zanik w połogu?

Krwawienie połogowe, zwane odchodami (łac. lochia), to naturalny proces oczyszczania jamy macicy. Na początku ma barwę czerwoną, przypomina obfitszą miesiączkę i może zawierać skrzepy – czasem o konsystencji podobnej do wątróbki, co jest fizjologiczne.

W kolejnych tygodniach krwawienie staje się coraz jaśniejsze – różowe, a potem żółtawe i białawe, aż całkowicie zanika. Zazwyczaj trwa to maksymalnie do 5 tygodni2. Zanik i nawrót krwawienia w połogu może pojawić się, jeśli kobieta w połogu zbyt wcześnie podejmie intensywny wysiłek fizyczny. W takiej sytuacji warto zwolnić tempo i pozwolić ciału na regenerację.

Ile trwa połóg po porodzie naturalnym, a ile po cesarskim cięciu?

Połóg po porodzie naturalnym przebiega podobnie, jak po cesarskim cięciu. Natomiast czasem rekonwalescencja po cesarskim cięciu bywa dłuższa, zwłaszcza jeśli rana pooperacyjna wymaga więcej czasu na zagojenie. W obu przypadkach ważny jest odpoczynek i unikanie nadmiernego wysiłku, który może opóźniać dochodzenie do siebie po połogu.

Jakie objawy są normalne w połogu?

W okresie połogu mogą pojawiać się:

• ból brzucha związany ze skurczami macicy,
• tkliwość piersi,
• wahania nastroju
• biegunka w połogu,
• uczucie zmęczenia^[3],
• dreszcze^[4],
• nadmierne pocenie się^[5].

To efekty zmian hormonalnych i procesu obkurczania się narządów. Wraz z gojeniem tkanek może zmieniać się wrażliwość w okolicach intymnych. Orgazm w połogu może być odczuwany inaczej – słabiej lub z większym napięciem w obrębie miednicy. To normalne i wynika z regeneracji mięśni oraz zmian hormonalnych. Z czasem, gdy ciało odzyskuje równowagę, odczucia wracają do normy. Niepokój powinny wzbudzić gorączka, intensywny ból^[6], nieprzyjemny zapach wydzieliny lub swędzenie pochwy – wtedy należy skontaktować się z lekarzem, ponieważ mogą to być objawy infekcji.

Czy w połogu można ćwiczyć i jak wspierać regenerację?

Pierwsze dni po porodzie to czas odpoczynku – ciało potrzebuje spokoju, aby się zregenerować. Delikatne ćwiczenia w połogu można rozpocząć po konsultacji z lekarzem lub fizjoterapeutą uroginekologicznym.

Najczęściej zaczyna się od pracy z oddechem, napięciem mięśni dna miednicy i prostych ruchów rozciągających. Można wzmacniać też mięśnie brzucha lub plecy^[7]. Aktywność fizyczna pomaga poprawić krążenie, zapobiega zastojom krwi i wspiera samopoczucie. Ważne jednak, aby wszystko odbywało się stopniowo i bez bólu.

Czy w połogu można zajść w ciążę i kiedy wrócić do współżycia?

Owulacja może pojawić się już po kilku tygodniach od porodu, zanim wystąpi pierwsza miesiączka. Oznacza to, że w połogu można zajść w ciążę, nawet jeśli krwawienie jeszcze trwa3. Dlatego warto omówić z lekarzem odpowiednią metodę antykoncepcji, zanim organizm całkowicie się zregeneruje.

Do współżycia najlepiej wrócić dopiero po zakończeniu połogu – zwykle po około sześciu tygodniach i po kontroli ginekologicznej. Z badań wynika, że mniej niż połowa kobiet decyduje się na powrót do współżycia po tym okresie^[8]. Pochwa może być w tym czasie bardziej sucha i wrażliwa, dlatego warto zadbać o delikatność i jej nawilżenie.

Jak dbać o siebie w połogu?

Odpoczynek, nawodnienie i odpowiednia dieta w połogu to podstawa. Warto wybierać lekkostrawne posiłki bogate w żelazo, błonnik i białko – wspierają one gojenie tkanek i przywracają siły. W tym czasie można doświadczać również zmian emocjonalnych – uczucia przytłoczenia, płaczliwości czy obniżonego nastroju. To naturalne efekty wahań hormonów, które zwykle ustępują po kilku tygodniach. Jeśli smutek się nasila, warto porozmawiać z bliskimi lub specjalistą.

Sprawdź też:

• Jakie badania w ciąży wykonać? W 1, 2 i  3 trymestrze
• Bezpieczna aktywność fizyczna w ciąży – jakie ćwiczenia w 1,  2  i 3 trymestrze?
• Jakie są etapy ciąży? Jak przebiega ciąża tydzień po tygodniu?
• Co warto suplementować w ciąży?
• Kiedy i jak suplementować witaminę D w ciąży?
• Jak sobie radzić ze zgagą w ciąży?

FAQ – najczęstsze pytania o połóg

1. Czy w połogu można zajść w ciążę?

Tak, owulacja może wystąpić już po 3–4 tygodniach od porodu, zanim pojawi się pierwsza miesiączka. Dlatego nawet w okresie połogu warto stosować zabezpieczenie, jeśli nie planujesz kolejnej ciąży.

2. Dlaczego w połogu mogą pojawić się skrzepy lub nawrót krwawienia?

Skrzepy w połogu to najczęściej naturalny objaw oczyszczania macicy. Jeśli jednak są bardzo duże, a krwawienie nasila się lub towarzyszy mu gorączka, może to oznaczać zatrzymanie fragmentów błony śluzowej – wtedy konieczna jest konsultacja lekarska.

3. Kiedy można wrócić do współżycia po połogu?

Zaleca się odczekać co najmniej 6 tygodni, czyli do zakończenia połogu i ustąpienia krwawienia. Współżycie warto rozpocząć dopiero po kontroli u ginekologa. Pochwa może być w tym czasie bardziej sucha i wrażliwa, dlatego wskazane jest używanie delikatnych środków nawilżających i rozmowa z partnerem o komforcie fizycznym.

Przypisy:

^[1] Lopez-Gonzalez DM, Kopparapu AK. Postpartum Care of the New Mother. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Dec 11. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK565875/

^[2] Chauhan G, Tadi P. Physiology, Postpartum Changes. StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Nov 14. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK555904

^[3] Gmelig Meyling MM, Frieling ME, Vervoort JPM, Feijen-de Jong EI, Jansen DEMC. Health problems experienced by women during the first year postpartum: A systematic review. Eur J Midwifery. 2023 Dec;7:42. https://www.europeanjournalofmidwifery.eu/Health-problems-experienced-by-women-during-the-first-nyear-postpartum-A-systematic,173417,0,2.html

^[4] Ravid D, Gidoni Y, Bruchim I, Shapira H, Fejgin MD. Postpartum chills phenomenon: is it a feto-maternal transfusion reaction? Acta Obstet Gynecol Scand. 2001 Feb;80(2):149–151. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11167210/

^[5] Ishihara R, Nagamine K, Nishikawa Y, Haku M, Uemura H, Matsuura Y, Yasui T. Prevalence and factors related to hot flashes and night sweats in postpartum women in Japan. Int J Nurs Midwifery. 2020 Jan;12(1):14–21. https://academicjournals.org/journal/IJNM/article-full-text/6831BBD62982

^[6] https://www.nhs.uk/pregnancy/labour-and-birth/after-the-birth/your-body/

^[7] https://www.acog.org/womens-health/faqs/exercise-after-pregnancy

^[8] Artieta-Pinedo I, Paz-Pascual C, Garcia-Alvarez A, Bully P, ema-Q Group, Espinosa M. Resumption of sexual activity after childbirth and its related factors in Spanish women: a cross-sectional study. Midwifery. 2025 Feb;141:104259. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0266613824003425