Czarny bez - jakie ma właściwości i działanie?

Czarny bez to roślina o wyjątkowych właściwościach prozdrowotnych, którą łatwo rozpoznasz po zapachu i ciemnych owocach. Sprawdź, kiedy go zbierać i jak najlepiej go wykorzystać.
Kiście czarnego bzu leżąc na blacie w kuchni, w miseczce leży duża garść samych owoców, przygotowanych na przetwory.
Autor: Redakcja Naturell
Data publikacji: 29.07.2025

Czarny bez od wieków stosowany jest w domowej medycynie i kuchni – wspiera odporność, łagodzi dolegliwości gardła i jest bogaty w witaminy. Dowiedz się, jak wygląda czarny bez, kiedy kwitnie, jak go zbierać oraz w jakiej formie najlepiej go spożywać.

Jak rozpoznać czarny bez?

Bez czarny to niewielki krzew o białych kwiatach, który latem wypuszcza ciemnofioletowe owoce, wyglądem przypominające niewielkie jagody. Jest on stosowany w tradycyjnych medycynach w wielu częściach świata, w tym w Europie czy Ameryce. Bardzo popularna jest na przykład herbata z czarnego bzu, do której wykorzystuje się kwiaty czarnego bzu.

Nawet jeśli nie wiesz, jak wygląda czarny bez, łatwo rozpoznasz go też po charakterystycznym, głębokim zapachu, wyczuwanym już z dużej odległości.

Jakie właściwości i działanie ma czarny bez?

Jak działa czarny bez? Ma on tak naprawdę bardzo szerokie zastosowanie i jest wykorzystywany nie tylko w suplementach, ale również kosmetykach¹.

Syrop z kwiatów czarnego bzu oraz inne suplementy diety zawierające czarny bez są bardzo powszechnie stosowane przy wspieraniu naturalnej obrony organizmu4 oraz zdrowia układu oddechowego5.

Czarny bez zawiera ponadto mnóstwo witamin i składników mineralnych, takich jak:

Uważa się przez to, że bez czarny ogólnie dobrze wspiera kondycję organizmu.

Kiedy kwitnie czarny bez? Kiedy zbierać jego owoce i kwiaty?

W sklepach możesz kupić gotowy sok z czarnego bzu, herbatę czy suplementy diety z jego dodatkiem albo spróbować przygotować taki napar czy sok samodzielnie.

Wykorzystuje się do tego albo kwiaty albo owoce czarnego bzu. Kwiaty czarnego bzu rosną w maju i czerwcu, natomiast owoce czarnego bzu są dojrzałe w sierpniu i wrześniu. Więc odpowiedź na pytanie kiedy zbierać czarny bez, brzmi: to zależy, z której jego części chcesz zrobić syrop czy nalewkę.

Oprócz zastosowania w kosmetologii czy medycynie tradycyjnej, owoce czarnego bzu są też bardzo często stosowane w kuchni, bo przygotowuje się z nich dżemy czy sosy.

Jak pić sok z czarnego bzu?

Wiele osób przygotowujących samodzielnie herbaty z czarnego bzu czy soki pije je nawet codziennie. W przypadku suplementów, gotowych naparów czy przetworów na bazie czarnego bzu, informację o tym, jak należy je przyjmować, znajdziesz zawsze na opakowaniu produktu.

Sok z czarnego bzu – czy są ograniczenia w stosowaniu?

Czy istnieją w ogóle ograniczenia do picia soku z czarnego bzu? Zarówno herbata, syrop czy suplementy, które możesz kupić w sklepie, są bezpieczne i raczej nie ma dla nich ograniczeń stosowania.

Picie soku z czarnego bzu czy przyjmowanie suplementów z jego dodatkiem powinny jednak skonsultować z lekarzem kobiety w ciąży czy będące w okresie karmienia piersią.

Inaczej może być z bezpieczeństwem przetworów czy naparów, które przygotowujesz samodzielnie. Należy unikać spożywania surowych owoców czarnego bzu. Mogą one działać na organizm toksycznie i powodować wymioty lub biegunkę³.

 

Bibliografia:

  1. Health benefits of elderberry, Medically reviewed by Natalie Butler, R.D., L.D., Written by Amanda Barrell, Updated on July 25, 2023, https://www.medicalnewstoday.com/articles/323288
  2. Assessment report on Sambucus nigra L., fructus, 28 January 2014 EMA/HMPC/44208/2012 Committee on Herbal Medicinal Products (HMPC),  https://www.ema.europa.eu/en/documents/herbal-report/final-assessment-report-sambucus-nigra-l-fructus_en.pdf
  3. Elderberry: Benefits and Dangers, Medically reviewed by Amy Richter, RD, Written by Elise Mandl, BSc, Msc, APD, Updated on February 2, 2023 https://www.healthline.com/nutrition/elderberry
  4. Czarny bez wspiera zdrowie układu odpornościowego; wspiera mechanizmy obronne organizmu.
  5. Czarny bez działa łagodząco na gardło.

Najważniejsze produkty ze składnikiem: